Raga en Tala
(Door Ad Groot)
(Door Ad Groot)
De RAGA
De ziel van de indiase muziek is de “raga”. Een raga is opgebouwd uit een aantal tonen (noten) en heeft een bepaalde schaal.
De opgaande lijn (aroha) en neergaande lijn (avaroha) kunnen verschillen.
Tevens zijn er drie belangrijke noten: dit zijn de ‘VADI’ of dominante toon, de ‘GRAHAM‘ of begin toon en de afsluitende toon de ‘SAMVADI‘.
Ook heeft iedere raga een bepaald karakter of rasa.
Al deze zaken spelen een belangrijke rol, ze vormen het gevoel van de raga, de emotie die wordt opgewekt tijdens een uitvoering.
De opgaande lijn (aroha) en neergaande lijn (avaroha) kunnen verschillen.
Tevens zijn er drie belangrijke noten: dit zijn de ‘VADI’ of dominante toon, de ‘GRAHAM‘ of begin toon en de afsluitende toon de ‘SAMVADI‘.
Ook heeft iedere raga een bepaald karakter of rasa.
Al deze zaken spelen een belangrijke rol, ze vormen het gevoel van de raga, de emotie die wordt opgewekt tijdens een uitvoering.
|
Een vocale middag-Raga
|
Ragas kan men ook op andere manieren indelen:
|
Van de ongeveer 300 gebruikte ragas worden er tegenwoordig zo’n 50 regelmatig uitgevoerd tijdens concerten.
Het is dus best moeilijk om een juist begrip van het woord raga te geven, “melodie patroon”
dekt toch nog het beste het raga-begrip.
Het is dus best moeilijk om een juist begrip van het woord raga te geven, “melodie patroon”
dekt toch nog het beste het raga-begrip.
|
Enkele rasas zijn:
|
Minituur van een raga: een zgn “Ragini”
|
De TALA
Tabla-speler: Zakir Hussain Khan
|
De tellen en aanslagen op de tabla, het meest gebruikte ritme-instrument, hebben de klanksymbolen da ,dhin, ta, tire-kite enz.
Zo heb je meerdere cycli:
Ook bij de tala moet men eerst de basis beheersen alvorens men improviseert met de vele ritme-schema’s. |
|
Ook voor de tala, de ritme-patronen, geldt een uitgebreide theoretische kennis.
Er zijn vele talas in omloop; ieder opgebouwd uit een aantal tellen (matras) per ritme-cyclus. Zo heeft het veel gebruikte ritme ‘Tintal’ een cyclus van16 tellen. In de cyclus is de eerste tel de ‘Sam’ heel belangrijk; daar komt de compositie van de raga en de cyclus van de tala altijd samen. |
 “Ragini”2
|
Het ‘raga en tala principe’ is in de noord-Indiase en zuid-Indiase klassieke muziek in wezen hetzelfde; alleen is de uitvoeringspraktijk in zuid-India totaal anders en er zijn andere ragas en talas.
Een avond raga (“Raga-Jog”) om relaxed de dag mee af te sluiten.
GOZUIDINDIA 